Alles over mantelzorg

Mantelzorg is iets waar steeds meer mensen in Nederland mee te maken krijgen, vaak zonder dat ze het zelf zo benoemen. Misschien help je wekelijks je moeder met de boodschappen, rijd je je buurvrouw naar ziekenhuisafspraken of zorg je dagelijks voor je zieke partner. Dat zijn allemaal vormen van mantelzorg.

In deze blog leggen we uit wat mantelzorg precies inhoudt, geven we herkenbare voorbeelden én vertellen we welke subsidies of vergoedingen er zijn voor mantelzorgers.

Wat is mantelzorg?

Mantelzorg is onbetaalde zorg voor een familielid, partner, vriend of buur die langdurig ziek, hulpbehoevend of beperkt is. Denk aan iemand met dementie, een chronische ziekte, een psychische stoornis of een lichamelijke beperking. De zorg wordt niet verleend door een professional, maar door iemand uit de directe sociale kring.

Het gaat meestal om langdurige en intensieve hulp: vaak meer dan een paar keer per week en vaak voor maanden of zelfs jaren achter elkaar. Mantelzorg is dus meer dan een boodschapje doen of een keer helpen verhuizen – het is structurele ondersteuning.

Voorbeelden van mantelzorg

Mantelzorg is er in allerlei vormen en situaties. Enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn:

• Een dochter die dagelijks de maaltijden klaarmaakt voor haar moeder met Parkinson.
• Een buurman die meerdere keren per week helpt met aankleden en wassen van een oudere buurvrouw.
• Een partner die zorgt voor zijn vrouw met MS, inclusief huishouding, administratie en begeleiding naar artsen.
• Een vriend die de zorg op zich neemt voor iemand met een verstandelijke beperking.

Vaak combineren mantelzorgers dit met een baan, een gezin en een sociaal leven. Dat kan zwaar zijn – zowel lichamelijk als emotioneel.

Welke hulp en subsidies zijn er voor mantelzorgers?

Gelukkig zijn er in Nederland verschillende regelingen om mantelzorgers te ondersteunen. Hieronder lichten we een aantal mogelijkheden toe:

1. Mantelzorgcompliment
   Gemeenten kunnen een jaarlijks bedrag toekennen aan mantelzorgers: het zogeheten mantelzorgcompliment. Dit is geen wettelijk recht, maar een blijk van waardering. Het bedrag en de voorwaarden verschillen per gemeente, dus informeer bij het Wmo-loket van jouw gemeente of dit beschikbaar is.
   
2. Tegemoetkoming in kosten
   Sommige zorgverzekeraars bieden een vergoeding voor respijtzorg (tijdelijke vervanging van mantelzorg) of hulpmiddelen. Kijk dus goed naar de aanvullende verzekering en vraag na wat er mogelijk is. Ook kun je via de gemeente ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of een traplift.
   
3. Zorgverlof via werkgever
   Ben je in loondienst? Dan heb je recht op kortdurend of langdurend zorgverlof. Hiermee kun je tijdelijk minder werken om te zorgen voor een naaste. Tijdens het kortdurend zorgverlof behoud je (gedeeltelijk) je loon. Dit is geregeld via de Wet arbeid en zorg.
   
4. Belastingvoordelen
   In sommige gevallen kun je extra kosten voor mantelzorg aftrekken bij je belastingaangifte. Ook kun je als mantelzorger in aanmerking komen voor fiscale partnerschap of een persoonsgebonden budget (PGB). Laat je hierover goed informeren, bijvoorbeeld via de belastingdienst of een mantelzorgorganisatie.

Zorg goed voor jezelf

Een belangrijke tip die vaak vergeten wordt: zorg ook goed voor jezelf. Mantelzorg kan zwaar zijn. Gun jezelf rustmomenten, praat met anderen en zoek steun bij mantelzorgorganisaties zoals Mezzo of MantelzorgNL. Zij bieden informatie, cursussen en gespreksgroepen waar je terechtkunt voor hulp of erkenning.

Tot slot

Mantelzorg is onmisbaar in onze samenleving. Het is waardevol, intensief en soms zwaar. Door te weten welke ondersteuning er beschikbaar is – van financiële hulp tot verlofregelingen – kun je als mantelzorger beter in balans blijven. En vergeet niet: je hoeft het niet alleen te doen.

Wil je weten welke regelingen er in jouw gemeente gelden of ben je op zoek naar praktische hulp? Neem dan contact op met je lokale Wmo-loket of een mantelzorgsteunpunt in de buurt. Zij helpen je graag verder.